Co dla bankowości oznacza rozporządzenie eIDAS2?

Rozporządzenie eIDAS2 stawia przed bankami wyzwania związane z technologią i bezpieczeństwem, jednocześnie otwierając nowe możliwości w zakresie cyfryzacji usług. Wdrożenie Europejskiego Portfela Tożsamości Cyfrowej oraz nowych standardów autoryzacji wymaga nie tylko modernizacji systemów, ale także inwestycji w innowacyjne rozwiązania zwiększające zaufanie klientów.

eIDAS2 – wyzwania i szanse dla banków w erze cyfrowej identyfikacji

Rozporządzenie eIDAS2 (Electronic Identification, Authentication and Trust Services) to kamień milowy w bankowości w kontekście identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w Unii Europejskiej. Wprowadza ono szereg nowych regulacji, które mają na celu ujednolicenie standardów bezpieczeństwa oraz uproszczenie procesów związanych z identyfikacją i uwierzytelnianiem w sieci. Banki, jako instytucje szczególnie wrażliwe na kwestie bezpieczeństwa oraz ochrony danych, stają przed koniecznością szybkiego dostosowania swoich systemów do tych nowych regulacji.

Jednym z głównych elementów eIDAS2 jest Europejski Portfel Tożsamości Cyfrowej (EUDI Wallet), który ma umożliwić obywatelom Unii Europejskiej przechowywanie i zarządzanie swoimi danymi osobowymi w sposób bezpieczny i scentralizowany. Banki będą musiały dostosować swoje systemy do obsługi tego nowego narzędzia – a to wiąże się z wieloma wyzwaniami technologicznymi i organizacyjnymi. Wprowadzenie tego portfela radykalnie zmieni sposób identyfikowania się i autoryzowania transakcji przez klientów banków. Cały proces wdrożenia zmian zgodnych z rozporządzeniem wymaga solidnych przygotowań.

Najważniejsze zmiany wprowadzone przez eIDAS2

Najistotniejszą sprawą wynikającą z rozporządzenia eIDAS2 jest wspomniany wcześniej Europejski Portfel Tożsamości Cyfrowej. Umożliwi on użytkownikom przechowywanie danych osobowych – takich jak dokumenty tożsamości, prawa jazdy czy dane finansowe – w formie cyfrowej. Dla banków oznacza to konieczność integracji systemów z tym rozwiązaniem. To skomplikowany proces, ponieważ wymaga zaawansowanych technologii i interoperacyjności na poziomie europejskim.

Oprócz tego eIDAS2 nakłada nowe wymogi dotyczące stosowania kwalifikowanych podpisów elektronicznych. Certyfikowany podpis cyfrowy, uznawany za równoważny podpisowi własnoręcznemu, będzie musiał być szeroko stosowany w procesach takich jak podpisywanie umów czy autoryzacja większych transakcji finansowych. Banki będą zmuszone do wprowadzenia nowych narzędzi do obsługi takich podpisów – a w rezultacie priorytetowo zająć się aktualizacją istniejącej infrastruktury IT oraz dostosowaniem procesów operacyjnych do wyższych standardów bezpieczeństwa. Nowe regulacje obejmują również silniejsze zabezpieczenia w zakresie ochrony danych osobowych – banki powinny szybko na nowo przemyśleć sposób zarządzania tymi informacjami.

Korzyści wynikające z implementacji eIDAS2

Chociaż dostosowanie się do nowych regulacji wiąże się z wieloma wyzwaniami, eIDAS2 niesie również szereg korzyści dla banków. Przede wszystkim – standardy dotyczące uwierzytelniania użytkowników, w tym Strong Customer Authentication (SCA), staną się bardziej rygorystyczne. Reforma w tym zakresie zapewni wyższy poziom ochrony zarówno dla instytucji finansowych, jak i ich klientów.

Kolejną istotną korzyścią jest możliwość lepszej personalizacji usług bankowych. Dzięki wdrożeniu EUDI Wallet banki będą miały dostęp do bardziej szczegółowych informacji o klientach. Dostęp do tych danych umożliwi im tworzenie bardziej dopasowanych ofert. Centralizacja danych w jednym portfelu oznacza również łatwiejszy wgląd do większych zasobów informacji.

Integracja z nowymi standardami cyfrowymi oraz wzmocnienie zabezpieczeń może przyczynić się do wzrostu zaufania klientów do usług bankowych. Wyższe standardy bezpieczeństwa, w połączeniu z większą kontrolą nad danymi osobowymi, sprawią, że klienci będą bardziej skłonni korzystać z nowoczesnych rozwiązań bankowości cyfrowej.

Implementacja eIDAS2 może również pomóc w rozwiązaniu problemów związanych z Open Banking i łatwiejszym udostępnianiem danych między różnymi dostawcami usług płatniczych. Obecne trudności wynikające z niskiej jakości interfejsów API banków, które nie zawsze działają zgodnie z oczekiwaniami dostawców usług stron trzecich (TPP), mogą być złagodzone przez wprowadzenie standardów technicznych wynikających z eIDAS2. Bliższa współpraca i ulepszenia w infrastrukturze API mogą poprawić efektywność procesów bankowych oraz zwiększyć zaufanie klientów do korzystania z cyfrowych usług bankowych​.

Zakres korzyści dla instytucji finansowych

EUDI Wallet, wprowadzony przez eIDAS2, niesie dla sektora finansowego szereg korzyści, szczególnie w obszarze Know Your Customer (KYC) oraz Anti-Money Laundering (AML). Wysoki poziom uwierzytelnienia zapewniany przez portfel cyfrowy pozwoli instytucjom finansowym na zoptymalizowanie procesów onboardingowych i weryfikacyjnych. Banki mogą skrócić czas potrzebny na zbieranie i weryfikację dokumentów – takich jak dowody osobiste, adresy zamieszkania czy numery IBAN – dzięki automatyzacji tych procesów. Automatyzacja nie tylko zwiększa efektywność, ale także zmniejsza ryzyko oszustw tożsamościowych, co poprawia zarządzanie danymi osobowymi klientów..

Banki mogą stać się dostawcami tzw. atestacji atrybutów (certyfikowanych danych), takich jak informacje o zdolności kredytowej, profilu oszustw czy dokumentach podatkowych. Te certyfikaty, przechowywane w EUDI Wallet, mogą być wykorzystywane przez innych dostawców usług. Takie otwiera nowe możliwości biznesowe dla banków, które mogą generować zyski z zarządzania danymi swoich klientów.

Wyzwania związane z wdrażaniem eIDAS2

Wdrożenie eIDAS2 przynosi zarówno liczne korzyści, jak i wyzwania, które mogą stanowić istotne przeszkody dla wielu banków. Poniżej przedstawiamy kluczowe problemy, z którymi mogą się zmierzyć instytucje finansowe w procesie adaptacji do nowych regulacji.

Cyberbezpieczeństwo i ochrona danych

Mimo licznych korzyści eIDAS2 stawia przed bankami wyzwania związane z cyberbezpieczeństwem i zgodnością z regulacjami dotyczącymi ochrony danych. Portfel EUDI będzie przechowywał wrażliwe dane osobowe, zatem niezbędne będzie zastosowanie najwyższych standardów zabezpieczeń. Instytucje finansowe muszą szczególnie skupić się na ochronie tych danych, aby zapobiegać potencjalnym zagrożeniom związanym z wyciekiem informacji i cyberatakami. Integracja z istniejącymi regulacjami (na przykład z RODO) stawia przed bankami dodatkowe wymagania w zakresie ochrony prywatności użytkowników.

Kolejnym wyzwaniem jest zapewnienie interoperacyjności systemów bankowych z nowymi standardami wprowadzonymi przez eIDAS2. Każdy kraj członkowski Unii Europejskiej będzie musiał wdrożyć własną wersję EUDI Wallet, która musi być zgodna z innymi systemami w różnych krajach. To oznacza dodatkowe koszty i zasoby potrzebne do zaktualizowania systemów IT oraz przeszkolenia personelu.

Złożoność integracji technologicznej

Wdrożenie eIDAS2 przynosi nie tylko korzyści, ale także wyzwania, które mogą stanowić poważną przeszkodę dla wielu banków. Największym problemem jest złożoność integracji nowych technologii z istniejącymi systemami bankowymi. Wieloletnie systemy, często opierające się na przestarzałych technologiach, mogą nie być łatwe do zaktualizowania w celu spełnienia nowych wymagań regulacyjnych. Banki będą musiały zainwestować znaczne środki finansowe oraz czas, aby dostosować swoją infrastrukturę do nowych standardów.

Edukacja pracowników i klientów

Kolejnym wyzwaniem jest konieczność edukacji pracowników i klientów. Nowe procesy, w tym obsługa Europejskiego Portfela Tożsamości Cyfrowej, wymagają odpowiedniego szkolenia personelu, aby zapewnić sprawne działanie systemów oraz wysoką jakość obsługi klienta. Dla banków oznacza to również konieczność zmiany procedur i dostosowania ich do nowych regulacji – a te procesy są czasochłonne i kosztowne. Niezbędna będzie także edukacja klientów w zakresie korzystania z nowych narzędzi, aby mogli w pełni wykorzystać potencjał eIDAS2.

Zwiększone ryzyko oszustw

Wprowadzenie rozporządzenia eIDAS2 niesie ze sobą również wyzwania związane z ryzykiem oszustw i koniecznością wzmocnienia ochrony konsumentów. Przykładem mogą być nowe formy oszustw, takie jak działania typu Authorized Push Payment (APP), które mimo wdrożenia Strong Customer Authentication (SCA), wciąż stwarzają poważne zagrożenia. Te ataki socjotechniczne, które często mają na celu manipulację użytkownikiem, są trudne do wykrycia w ramach standardowych mechanizmów SCA. Dzieje się tak, ponieważ to użytkownik  (zazwyczaj w dobrej wierze) autoryzuje transakcję. Sektor bankowy musi zatem dostosować się do rosnących zagrożeń, inwestując w nowoczesne technologie przeciwdziałania oszustwom i poprawiając współpracę z dostawcami usług płatniczych (PSP) w zakresie dzielenia się danymi o incydentach związanych z oszustwami​.

eIDAS2 w cyfryzacji bankowości

Rozporządzenie eIDAS2 stanowi ważny krok na drodze do pełnej cyfryzacji sektora bankowego. Dzięki wprowadzeniu Europejskiego Portfela Tożsamości Cyfrowej banki będą mogły oferować klientom usługi oparte na zaawansowanych technologiach, które zwiększą bezpieczeństwo oraz wygodę korzystania z usług finansowych. Rozporządzenie to ujednolica również standardy w całej Unii Europejskiej  – ma to ułatwić współpracę międzynarodową i umożliwić większą interoperacyjność usług cyfrowych na poziomie globalnym. Jednym z kluczowych aspektów cyfryzacji jest również dążenie do większej automatyzacji procesów bankowych, aby obniżyć koszty operacyjne przy jednoczesnym zwiększeniu efektywności. Nowe narzędzia, takie jak EUDI Wallet oraz kwalifikowane podpisy elektroniczne, umożliwią szybkie i bezpieczne realizowanie transakcji online.

Wprowadzenie rozporządzenia eIDAS2 to duże wyzwanie, ale także szansa na unowocześnienie sektora bankowego w Europie. Banki, które skutecznie dostosują się do nowych regulacji, mogą zyskać przewagę konkurencyjną na coraz bardziej zglobalizowanym rynku usług finansowych. W dłuższej perspektywie eIDAS2 przyczyni się do wzrostu zaufania klientów do usług cyfrowych oraz zwiększy bezpieczeństwo operacji bankowych. Na chwilę obecną pełna lista banków wdrażających te rozwiązania w ramach eIDAS2 nie jest jeszcze dostępna, można spodziewać się, że w miarę zbliżania się terminów implementacji kolejne banki będą publicznie ogłaszać swoje działania w tym zakresie.